Avustralya Kıtasını Keşfeden Birey: James Cook

Avustralya kıtası çok basit bir biçimde keşfedilmeyen kıtaydı. Bu kıtanın bulguyu 18. yy sonlarında yapıldı. Gerçi İspanyol ve Portekizli gemiciler Avustralya kıtası’nın yakınlarına kadar gelmişlerdi ancak kıtayı farketmeyip Avustralya’ya uğramamışlardı.

Avustralya kıtası çok basit bir biçimde keşfedilmeyen kıtaydı. Bu kıtanın bulguyu 18. yy sonlarında yapıldı. Gerçi İspanyol ve Portekizli gemiciler Avustralya kıtası’nın yakınlarına kadar gelmişlerdi ancak kıtayı farketmeyip Avustralya’ya uğramamışlardı. O kadar çok gemiciler bu kıta’nın etrafında dolanmasına karşın kıtayı bütün anlamıyla keşfeden olmamıştı. Hatta kıta’nın birkaç km sarihlerindeki bir isme keşfedilmişti ve bu adayı keşfeden de Tasman’dı. Tasman bu adayı keşfettiği zaman büyük bir neşe yaşamıştı. Adaya kendi ismini çağrıştıran Tasmanya adını verdi.

Bir Hayli gemici bu araya uğramışlardı.İngiliz korsanlarından Dampir bu adanın batı kıyısına uğramış ancak burayı tamamen keşfedememiştir. Aynı biçimde Hollandalılar da bu adanın batı kısmına uğramışlar ancak yeniden adanın bütün anlamıyla her toprağını dolaşamamıştır. Ancak bu adanın her yerini gezmen ve haritasını çizmek yalnızca James Cook’a kısmet olmuştur.

Cook ailesinin onuncu çocuğuydu. Ve hayatı yoksulluk içerisinde geçti. Bu yoksulluk sırasında zorunlu olarak çalışması gerekiyordu. Bu surattan dolayı bir manifaturacının yanında iş buldu ve orada çalışmaya başladı. Ancak çalıştığı adam hep Cook’a makûs davranırdı. Yaptığı bazı yanılgılardan dolayı sık sık vururdu. Bazen Cook işe gitmek istemezdi ancak ailesi büyük bir para kasveti sürüklediği için zorunlu olarak gitmek zorunda kalırdı. Ancak daha fazla direnemeyen Cook bu adamın yanından kaçıp limandaki gemilerde birine miço olarak yazıldı. Ancak kaderi gemilerde de dönmedi. 13 yaşlarında adamın yanından bölmüştü ve şimdi yaşı yirmi yediydi ancak bu yaşına kadar çok ağır işlerde çalıştı. Ancak bu ağır işine rahmen haritacılığı da bildi. Bu sıralarda Kanada‘da yaşamaya başladı. Ve Kanada’nın batı kıyılarının haritalarını çizdi. Bu haritacılık Cook’un kısmetinin dönmesine çok dayanakçı oldu. İngiliz bahriyesi bu Cook’u bu harita çizme kabiliyeti taktirle karşıladı ve onun rütbesini teğmenliğe yükseltti. Cook giderek tanınmaya başlanmıştı. İyi bir gemiciydi. Aynı zamanda zaferli haritacı ve zaferli bir subaydı. O senelerde Pasifik Ummanında yapılacak bulgu vazifelerini Cook’u önderliğinde yaptılar. Cook uzun seneler geçen şöhretsiz yaşamını tamamen değiştirmişti. Artık bir idareyici bir haritacı ve çok zaferli bir subaydı.

Cook kendisine verilen 83 karakter tayfayı ile 1768 de gemisi ile yollara çıkarak bulgular yapmaya başladı. Aradan geçen altı ay içerisinde Tahiti’ye vardı. Burada bir müddet durdu. Burada bulunduğu müddet içerisinde yıldızlarla alakalı gözlemler yapıyordu. Daha sonra gözlemlerini bitirip Yeni Zellandaya harekete geçti. Ve hareketinde emin bir müddet sonra şuan da ismi Cook Boğazı olan boğazın bulgusunu yaptı. Daha sonra Cook boş durmayıp Yeni Zellada’nın bütün bir haritasını çıkardı ve buraya İngiltere ismine el koydu. Yeni Zellandayı İngiltere ismine aldıktan sonra kuzey batıya doğru ilerlemeye başladı. Burada Avustralya’nın doğu kıyılarına başka bir deyişle bugun Sdney şehrinin bulunduğu körfeze gitti. Buraya vardıktan sonra yavaş yavaş alta doğru indi. Bu yolculuktan sonra Cook birşeyin farkına vardı. Burası bir kıtanın devamı olmadığını ancak ve ancak tamamen koca bir isme olduğunu farketti. Ve hemen haritalarını çıkarmaya başladı. Cook Yeni Zellanda’daki gibi burayı da İngiltere ismine el koydu. Buranın ismine New South Wales koydu. Bu adı verdiğinde tarih 1770’i gösteriyordu. Tabi bu koca adanın bulguyu hemen olup bitmedi. Cook bu adanın tamamen bulgusunu 1772 yılıda bitirdi. Daha emrindeki iki gemi ile Güney Kutbuna yol aldı. Güney Kutbuna gelen Cook daha sonra Güney Pasifiği gezdi. Bu gezmeler sırasında Kaledonya ve Norfolk adalarını keşfetti.

Cook üçüncü ve son bulgu gezisine çıktı. Bu son bulguda Bering Boğazını kullanarak Sibirya’nın kuzey kıyılarını araştırdı. Burada Pasifik kıyılarının haritalarını çıkardı. Haritaları çıkardıktan sonra Havai adalarına geçti. Ancak Cook bu adaya vardığında yerlilerle mesele yaşamaya başladı. Yerliler Cook’un sahip olduğu gemiden eşyalar çalmaya başlamışlardı.Bunu bildikten sonra Cook yerlilerle araları açıldı. İngilizler bunlara fazla katlanamadı ve aralarında biri ateş açmaya başladı. Cook evvelden bir yerliye bıçak armağan etmişti. O yerli Cook’un armağan ettiği bıçak ile Cook’u yaraladı. Ancak bu çatışma son bulmadı. Yerliler ateş sonrası çok sinirlendiler ve ingilizleri öldürmek için büyük bir hırsla atağa başladı. Burada ingilizler kaçtılar ancak Cook orada yaşamını kaybetti.1779

Cook öldürüldüğünde bütün olarak 51 yaşındaydı. Cook’un bir hayali vardı. Büyük Ummanda keşfedilmemiş hiçbir isme vazgeçmek istemiyordu. Bunun ardından gelen öteki bir projesi ise Güney Kutbunu keşfetmek istemesiydi. Ancak vefatı bu hayal ve projelerine mani oldu. Ancak can vermesinden sonra çıkardığı Yeni Zellanda, Avustralya ve Pasifik haritaları 18. yy da onun büyük bir kaşif ve haritacı olmasını sağladı.

Yazar:Gülbahar Kaplan